Materiał dla wychowawców z rady samokształceniowej

Jak uczyć uczniów respektowania norm społecznych?

Doszedłem do przerażającego wniosku, jestem decydującym czynnikiem w klasie. Przez moje osobiste podejście kształtuję klimat, moim codziennym nastrojem tworzę jej atmosferę.

Jako nauczyciel dysponuję ogromną mocą, by uczynić życie dziecka nieszczęśliwym lub radosnym.

Mogę być narzędziem bólu lub inspiracji, we wszystkich sytuacjach moja odpowiedź zadecyduje o tym, czy kryzys będzie się stopniował czy zostanie zażegnany, czy dojdzie do zhumanizowania dziecka czy też do jego dehumanizacji.

Haim Ginott

Po co tworzymy umowę klasową, jaki jest jej cel?

v Celem sporządzenia umowy z  klasą jest umożliwienie uczniom:

· rozeznania w wartościach i celach Szkolnego Programu Wychowawczego oraz  Programu Profilaktycznego,

· uzgodnienie tego, co jest dla nich najważaniejsze, by mogli czuć się ze sobą dobrze i bezpiecznie w klasie i na terenie szkoły,

· wsparcia dla budowania własnego etycznego rozeznania,

· refleksji nad sensem podejmowanych działań.

· poczucia wpływu na zdarzenia i własne zachowanie,

· dokonywania wyborów i wzięcia za nie odpowiedzialności,

· poznania i respektowania praw oraz uczuć i potrzeb innych osób,

· budowania wzajemnych stosunków, pozwalających na realizację wytyczonych zadań,

· zaspokojania potrzeb indywidualnych i klasy jako grupy (potrzeba bezpieczenstwa, akceptacji, uznania, przynależności, stabilizacji, przewidywalności zdarzeń),

· modelowania własnego zachowania,

· integracji zespołu klasowego,

· poczucia bezpieczeństwa i bliskości.

v Uczniowie i nauczyciele wypracowują razem wspólny model kierowania klasą poprzez ustalenie:

· wspólnych celów, zadań i priorytetów, hierarchii wartości,

· praw i obowiązków, przepisów dotyczacych uczenia się, zachowania oraz zasad postępowania w określonych sytuacjach, dziedzin życia, których będą one dotyczyć,

· zwyczajów i tradycji klasowych, systemu wskazówek, sygnałów i znaków przypominających i ułatwiających uczniom przestrzeganie zawartej umowy,

· sposobu i zakresu wprowadzania zmian, dotyczących życia klasy oraz  zachowania poszczególnych uczniów,

· sposobu sygnalizowania przez uczniów trudności i problemów osobistych (zdrowotnych, rodzinnych) w kontaktach z rówiesnikami, trudności w nauce,

· trybu i sposobów sygnalizowania i zgłaszania trydnych sytuacji, a także konfliktów pojawiających się w klasie i na terenie szkoły w relacjach z kolegami i nauczycielami,

· określenia zakresu i form pomocy udzielanej uczniom, którzy pracują nad zmianą swojego zachowania (kto, kiedy, w jaki sposób, jak długo),

· sposobu monitorowania procesu zmian – poprawy i odbudowy, sposobów świętowania sukcesów,

· procedur postępowania w sytuacjach nieprzestrzegania ustalonych zasad,

· podstawowych konsekwencji za nieodpowiednie zachowanie, łamanie ustalonych praw, norm i zasad postępowania.

Przykład umowy klasowej.

Sposób traktowania	Uczenie się	Porozumiewanie się
1. Mówimy do siebie spokojnie, bez przerywania i krzyku. 2. Jesteśmy dla siebie uprzejmi, używamy zwrotów grzecznościowych. 3. Uśmiechamy się, pocieszamy, gdy ktoś jest smutny, przygnębiony. 4. Pomagamy sobie w trudnych sytuacjach.	1.  Podczas lekcji słuchamy      uważnie, bez przeszkadzania      i  nnym. 2.  Regularnie odrabiamy prace      domowe. 3.  Nie ściągamy prac domowych. 4.  Na lekcje przychodzimy      punktualnie.	1.   Mówimy do siebie spokojnym       głosem. 2.   Patrzymy sobie w oczy,       uśmiechamy się. 3.   Mówimy o swoich emocjach        i potrzebach. 4.   Kiedy mamy kłopoty albo się       źle czujemy, mówimy o tym       innym.